An dà chòmhlan 'punc' a tha a' seinn sa Ghàidhlig

THA dà chòmhlan chiùil "punc" a sheinneas sa Ghàidhlig an impis cuairt a thoirt dhan Roinn Eòrpa - a’ Bheilg, an Òlaind, a’ Ghearmailt ’s a’ Phòlainn. Nochd clàir bhon dà chuid Oi Polloi agus Mill a h-Uile Rud san dà bhliadhna sa chaidh, anns an robh a’ Ghàidhlig air a cleachdadh ann am faclan nan òran, notaichean a’ chòmhdaich agus air an làraich-lìn.

B’e ainm a’ chlir aig Oi Polloi Carson? agus siud a’ cheist a bh’ agam dhan t-seinneadair, Alasdair MacChoinnich. "Thisich sinn ri seinn ann an Gidhlig bliadhna no dh air ais oir bha sinn a’ smaoineachadh gun robh e gu math cudromach ar cnan a chur gu feum ’nar cuid chiil oir bha sinn riamh air son taic ’s brosnachadh a thoirt do mhion-chultaran oir se rud math agus prseil a th’ ann an iomadachd."

Chan e dreach an cel luath, neartmhor, beothail a tha gan sgaradh bho chch ach na tha iad ag rdh. Tha faclan MaHR gu mr a’ deiligeadh ri feise. Chan eil cil as r ann a-seo, tha gu ler brdachd aig na Gaidhil a tha ’n d chuid rsaidh ’s drabasta. Ach car son? Se Tim, a bhuineas do Sheattle, seinneadair MaHR. "Tha sinn be ann an cultar a tha fhathast ln eagail ’s nire a-thaobh feise. Tha e doirbh smaoineachadh air rud cho bunaiteach, cudromach ri saorsa-feise. Tha mi an dchas gum bi latha ann nuair nach eil e iongantach a bhith a’ seinn mu dheidhinn feise."

Fad bliadhnaichean tha cuid againn air a bhith den bheachd gu bheil Runrig r a dhith oirnn. Ach chan ann s a’ Ghaidhealtachd a tha iad seo ach Dn ideann ’s Ameireaga. Mur i a’ Ghidhlig cnan am mthar car son a tha iad ga cleachdadh? Tim a-rithist. "An uair a dh’ionnsaich sinn Gidhlig, chuir sinn cmhlan Gidhlig air digh gun a bhith smaoineachadh gur e rud raidh no nenach a bh’ ann idir. Tha e fada nas sprsaile bhith seinn sa Ghidhlig ’s tha a’ phlanaid loma-ln chmhlanan-ciil Beurla."

D bu mhath le Tim cluinntinn ’nar cnan? Leithid Iain Lom ann an dreach as r? "Tha feum againn air barrachd ciil ir. Is dcha gun obraicheadh hip hop gu math le cho cudromach ’s a tha brdachd ann an saoghal na Gidhlig."

Tha Niall Iain Dmhnallach, promh ghuth a’ phrgram ridio Rapal, didheil air cel punc na Gidhlig cuideachd. Chan ann air lths a’ chiil a-mhin a tha e measail ach onarachd nam facal. "Is toil leam cumhachd na h-rain ’s gu bheil iad, anns a’ chumantas, air an clradh ann an digh robach, amh, agus gu bheil e follaiseach gu bheil iad a’ faireachdainn a h-uile facal a bhios iad a’ seinn."

Cha mhotha gu bheil Niall Iain frionasach mu bhrgh nam facal aig MaHR. "Chan eil e a’ cur dragh sam bith ormsa g’eil iad a’ seinn mu feise ’s poileataigs. Se rud ndarrach a th’ ann am feise - tha sinn an-seo air a sgths! ’S bha cmhlain riamh a’ seinn mu poileataigs!

"Tha an cothrom aig cmhlain ra Gidhlig mar na dh seo a bhith gu math cudromach ann an saoghal nan Gaidheal. Tha an t-uabhas de dh’rain ’s cel Gidhlig a’ nochdadh ann an stoidhle tradiseanta ’s chaidh a’ mhrchuid dheth a sgrobhadh bho chionn bliadhnaichean! Ged se dualchas luachmhor a th’ anns na h-rain sin car son nach fhaod daoine a bhith a’ clradh rain Gidhlig r ann an cruth pop, reggae, indie, punc-roc neo rud sam bith eile?"

Tha MacChoinnich a’ coimeas cor nan Cuimreach. "Tha an t-uabhas chmhlain-ciil roc acasan a tha a’ seinn sa Chuimris. Tha feadhainn ac’ air a bhith gu math soirbheachail."

Dh’fhaighnich mi do Niall Iain car son nach eil igridh nan eilean a’ danamh cil an-diugh coltach ri Oi Polloi, MaHR no eadhon Runrig. "Se ceist dhuilich a tha sin. Tha mi fhin den bheachd gur e as coireach nach eil cmhlain ann a leanas iad mar eisimpleirean. Tha feum ac’ air role models. Math dh’fhaodte gur e sin far am bi Mill a h-Uile Rud agus Oi Polloi cudromach. Ma ch igridh gun gabh a leithid danamh bheir sin misneachd dhaibh."

Chithear Mill a h-Uile Rud ann an Sternabhagh, Club Golf, 23 Mrt agus cmhla ri Oi Polloi aig an 13th Note, Glaschu, air 11 Giblean. ’S chithear an d chmhlan ann am prgram san t-sreath Ealtainn a thid a chraoladh air BBC Alba as t-fhoghar.

[email protected]