Saltire, an crann os cionn gach croinn
Fhuair Iain agus Clare Fearghasdan, aig a bheil Diamond Steel Comics ann an Dùn Dèagh, taic bho Chomhairle nan Leabhraichean gus Gàidhlig a chur air an t-sreath ghrafaigeach, a chaidh a dhealbhadh le Iain fhèin agus le oileanaich á Colaiste Ealain Duncan of Jordanstone.
Le eachdraidh-bhrèige stèidhichte gu ìre air sgeulan ’s faoinsgeulan á eachdraidh na h-Alba fhèin, tha iad a’ toirt thugainn saoghal ùr miotasach agus Saltire, a’ chiad oschuraidh (superhero) Albannach a bh’ ann a-riamh. Gu dearbha, seo a’ chiad leabhar oschuraidheach a chaidh a thionndadh gu Gàidhlig. Thàinig an t-eagran Beurla, Saltire Invasion, a-mach aig deireadh 2013.
Advertisement
Hide AdAdvertisement
Hide AdSe an tè a chuir Gàidhlig air Asterix ann an Dùthaich nan Cruithneach, Raghnaid Sandilands, a tha ag eadar-theangachadh leabhraichean Saltire. Thèid an dàrna fear Beurla san t-sreath fhoillseachadh air 6 Sultain, agus an dàrna fear Gàidhlig tràth an-athbhliadhn’.
Anns a’ chiad leabhar, Ionnsaigh, tha Saltire ’s a dhream de cheatharnaich – sianar ás a’ Ghaidhealtachd, sianar ás a’ Ghalltachd – a’ dìon na tìre an aghaidh Ìmpireachd na Ròimhe. Ach anns na leabhraichean a tha ri thighinn cuiridh iad an gualainn ri chèile an aghaidh iomadach nàmhaid a thig ’nan rathad thar dà mhìle bliadhna. Se Ròmanaich, Sagsannaich agus Lochlannaich as motha a bhios ann, ach seach gu bheil Saltire neo-bhàsmhor, bidh e uile-làthaireach rè nan linntean ud a’ seasamh na dùthcha maille ri grunn chreutairean os-nàdarra a bhios mar luchd-faire a’ fuireach sna ceàrnan aca fhèin.
Bidh acasan ’s aig Saltire ’s a chuid laochraidh ri coinneamh a thoirt do ghrunn bhleigeardan le’n os-chumhachdan olca. Anns an dàrna leabhar (Lèirsgrios Pt 1), se bàn-sìthe am prìomh eascaraid a bhios ann dhaibh, le stòiridh stèidhte air na Lochlannaich.
Ma shoirbhicheas leis an t-sreath seo, saoilidh mi gun dèan e dà rud fìor chudromach. Air an duilleag Facebook aig Diamond Steel Comics, bha beachd ann bho athair òg aig nach robh Gàidhlig a bh’ air an leabhar Beurla a cheannach, agus dùil aige am fear Gàidhlig a cheannach cuideachd gus an leughadh “taobh ri taobh”.
Tha fhios nach e sin an dòigh as fheàrr air Gàidhlig ionnsachadh, ach chomharraich e – dhòmhsa, co-dhiù – gum faod Saltire a bhith a’ tarraing aire òigridh ’s dhaoine aig a bheil ùidh sa ghnè litreachais seo gu Alba ’s an fhìor eachdraidh aice, agus gu cultar agus cànan nan Gaidheal mar an ceudna.
A’ marbhadh dà eun le aon chloich, mar gum b’ eadh.