Seumas a' Ghlinne - neochiontach

"FEUMAIDH tu stad a bhruidhinn mar sin. Bidh daoine smaoineachadh gu bheil thu air a dhol glan ás do chiall. Bha thu dona gu leòr mar a bha thu."

"D tha cerr air an digh a’s a bheil mi a’ bruidhinn?"

"Tha gu bheil thu a’ bruidhinn coltach ris na Tellytubbies leis na bheil thu a’ coimhead dhiubh."

Seo cmhradh a bha eadar mi fhin agus am Bodach an latha roimhe agus dh’fhaodadh gu bheil e ceart. An toiseach bha mi a’ smaoineachadh gun robh na daoine beaga seo gun chiall, ach mar as fhaide tha Criosaidh bheag cmhla rinn, rud sam bith a chumas aire clann bheaga air son dh no thr mhionaidean gheibh e mholadh bhuamsa - coigreach ’s gum bi e!

Hide Ad
Hide Ad

Ach a-nis tha Na Daoine Beaga againn fhin againn. Seo sreath a thisich air an t-seachdain seo air son clann bheaga a tha a’ toirt a-staigh cleasan agus rannan a chrdas ri feadhainn bheaga agus a tha aig an aon m stidhichte ann an cultar nan Gaidheal. Seo a bha fanear do Sheumas Mac an t-Sagairt nuair a bha e a’ cruthachadh a’ phrgraim.

Se sthichean a th’ a’s na Daoine Beaga, mar a tha fhios againn, agus tha iad a’ fuireach fon talamh, ach bidh na sthichean seo uaireannan a’ tighinn dhan "talamh gu h-rd" an lib nan daoine beaga a tha a’ fuireach an-sin agus cuideachd bidh Sireag Soda, bnrigh nan sthichean, ag innse straidhean dhaibh.

Se prgram dealbhach taitneach tha seo a chrdas ri daoine beaga (agus mra cuideachd) agus ch sibh e aig 9.00 madainn Di-Mirt mar phirt de Cbeebies Gidhlig air BBC2 Alba agus a-rithist aig an aon m madainn Di-Ciadain agus madainn Diar-Daoin - tr tursan san t-seachdain! Agus faodaidh sibh coimhead air Balymory cuideachd air an aon t-seanal.

Chan e a-mhin gu bheil Na Daoine Beaga (sin far a bheil na priorities agamsa an-drsda) air tiseachadh as r ach tha an deicheamh(!) sreath de D a-Nis air tiseachadh cuideachd le Rhoda Meek agus Cailein MacLeid ga stiireadh gu bethail. Se saoghal eadar-dhealaichte a th’ aig clann Gaidhil an latha diugh seach an saoghal air an robh sinne elach - saoghal electronaigeach le cur-seachadan cosgaiseach agus cel eadar-niseanta - agus ge bith cit am bi iad tha iad ceangailte ris an t-saoghal mhr a-muigh.

Ach a bheil e cho eadar-dhealaichte? Tha sreath r eile Roghachd nan Eilean air tiseachadh cuideachd, agus mar a dh’aithris Dmhnall Uilleam Stibhart gu lirigeach aig toiseach a’ phrgraim, "Thig ceanglaichean ris an t-saoghal a-muigh a-steach air a’ mhuir-ln."

Se a’ chompanaidh aig Iseabail NicGhill-Eain a rinn an t-sreath seo, agus tha d phrgram dheug gu bhith ann, a’ leantainn mle bliadhna de dh’eachdraidh nan Gaidheal bho 550 gu 1550. Sin bho stidhicheadh roghachd Dhal Riata gus an do chron Tighearnas nan Eilein agus cumhachd Chlann Dmhnaill - m beairteach, misneachail agus cruthachail, nuair a bha a’ mhuir ’na rathad mr dhan t-saoghal a-muigh agus na h-eileanan an-iar ’na theis-meadhon. Se sreath academaigeach, mhionaideach, dealbhach agus comasach tha seo, agus tha e air BBC2 aig 7.00 uairean feasgar Diar-Daoin.

Cha robh gainne de dheagh phrgraman againn air a’ mhos seo. Thug a’ chompanaidh Caledonia Sterne & Wilde dhuinn C Loisg Air? - ath-shil air sgeulachd Sheumais a’ Ghlinne, a chaidh a dhteadh air son murt Chailein Chaimbeul Ghleann Iubhair - sgeulachd air a bheil sinn uile elach, gu h-raid bhon leabhar Kidnapped.

Hide Ad
Hide Ad

Ach an robh Seumas ciontach? Chleachd am prgram innleachd r a dhearbhadh na cise, pirt drma, pirt eachdraidh, agus dh’obraich e gu math. Thug iad Seumas gu cirt a-rithist, ach an turas seo gu cirt anns an linn seo fhin far an do mheasadh e neochiontach.

Ach fhuair sinn cuideachd beachdan bho luchd-elais, an d chuid luchd-eachdraidh academaigeach agus dthchail. Thuirt Gilleasbaig MacUalraig, a tha a’ fuireach faisg air Baile Chaolais, gun do dh’innis seann bhoireannach anns a’ bhaile dha c rinn am murt agus is dcha gun innseadh esan dha mhac e ach: "Tha an dualchas sin a’ falbh anns a’ Ghaidheal. Bha sinn uabhasach math air diamhaireachd a chumail againn fhn."

Dreach mar a thuirt Stevenson aig deireadh Kidnapped - "for the Highlander values a secret for itself". Deagh phrgram air a dheagh actadh ’s air a dheagh sgrdadh ’s air a dheagh dhanamh. Na h-aon daoine thinig s gun chli, mar bu dual, siad na Caimbeulaich.

Deagh phrgram eile se Anna Bheag, drma a rinn Mactv agus a bh’ air a stiireadh gu h-ealanta le Calum Angus MacAoidh. Bha am baile a’ lorg nighean bheag a bh’ air a dhol a dhth, ged a bha fios aig an luchd-amhairc cit an robh i agus car son. Bha Beathag Mhoireasdan math da-rreabh a’ dealbhadh boireannach bochd a bh’ air a nighean fhin a chall agus a bha a’ toirt a chreidsinn oirre fhin gur e an t bheag aice fhin a bha am falach aice anns an taigh. Agus bha an t bheag, Kirsteen Nic a’ Mhaoilein, i fhin cho ealanta.

Se drma dhridhteach ghreimeil a bha seo, a’ toirt a-staigh claon-bheachdan a dh’fhaodas irigh ann am baile sam bith, agus cha robh fios againn chun an fhor dheiridh an robh croch shoirbheachail gu bhith oirre.

Bha na prgraman seo air fad air am maoineachadh le CCG. Tha mi fada an comain Lorn Mac an t-Saoir air son a bhith a’ cumail videos agus fiosrachadh rium mu phrgraman a’ BhBC.

Fhuair mi an leabhar Road Dance le John MacKay mar thiodhlag Nollaig. Tha mi an-cmhnaidh caran teagmhach mu leabhraichean mu na h-eileanan, ach chrd am fear seo rium. Bha e dealbhach agus, saoilidh mi, dlth dhan fhrinn.

Is dcha nach bu mhisde muinntir Mactv sil a thoirt air. Dhanadh e deagh dhrma.