Gaelic: A’ chiad chuairt dha na h-oileanaich ann am blàr Sgoil Eòlais na h-Alba

THA oileanaich á Oilthigh Dhùn Èideann air soirbheachadh le’m prìomh amas san iom­airt aca gus dìon a dhèanamh air an tasglann eachdraidheil aig Sgoil Eòlais na h-Alba agus leabh­arlannan Roinn na Ceiltis agus Eòlas na h-Alba.

Ach tha ceist ann fhathast mu càit am bi luchd teagaisg agus luchd rannsachaidh na Roinne air an suidheachadh.

Thòisich an iomairt an uair
a fhuair oileanaich a-mach gun robh an t-oilthigh ’s dòcha am beachd an tasglann – anns a bheil stòras air leth prìseil de chlàraidhean a tha a’ gleidheadh iomadh freumh de dhualchas na h-Alba – agus na leabharlannan agus an luchd teagaisg ’s rann­sachaidh a chur gu diofar àit­eachan air feadh an oilthigh mar phàirt dhen phlana aca gus gach roinn ann an “Sgoil an Litreachais, nan Cànanan agus nan Cultaran” a chur dhan aon togalach.

Hide Ad

Tha còrr agus 2,000 duine air an ainm a chur ri athchuinge mun chùis, agus fhuair an gluas­ad a chuir am BPA bhon Phàrtaidh Uaine, Alison NicIain, air adhart am Pàrlamaid na h-Alba taic bho 16 BPhA eile. Air a’ mhìos a chaidh, thuirt an t-oil­thigh gun robh iad deònach £350,000 a chosg air an togalach ann an Ceàrnag Sheòrais, far a bheil an Roinn ’s an tasglann an-dràsta, gus a dhèanamh freagarr­ach do chiorramaich ’s gus cuid­eachadh le catalogadh ’s le stòr­adh an tasglainn a leasachadh.

Mar sin bidh an tasglann, na leabharlannan ’s an luchd obrach a bha ag obair an lùib an tasg­lainn air an cumail còmhla gus am faigh an t-oilthigh maoin­eachadh son ionad ùr a thogail air an son. Ach tha sin fhathast a’ fàgail ceist: càit am bi an luchd teagaisg. An-dràsta tha coltas ann gum bi iad fhathast a’ gluasad gu dachaigh ùr (gun an tasglainn ’s na leabharlannan) ann an togal­ach eile ann an Ceàrnag Sheòrais.

Bha coinneamh aig oileanaich agus luchd teagaisg le Prionnsapal Oilthigh Dhùn Èideann, am Profeasair Sir Timothy O’Shea. Thuirt an t-oileanach Màiri Britton, a tha air a bhith an sàs san iomairt: “Chan urrainn dhuinn fhathast a ràdh ciamar a bhios daoine air an suidheachadh. Thuirt am Prionnsapal gun robh e an dùil gum fàsadh an Roinn, agus gum biodh feum air barr­achd àite air son oileanaich.

“Tha sinn gu math toilichte gu bheil an t-oilthigh dol a chumail an leabharlann agus an tasglann còmhla. Tha sin uabhasach math, sin am prìomh rud a bha sinn ag iarraidh. Ach se an rud air nach eil sinn cinnteach fhathast, an luchd teagaisg ’s càit am bi iadsan. Thuirt sinn ris a’ phrionns­apal gum biodh e uabhasach math nam b’ urrainn an luchd teagaisg agus an luchd rannsachaidh bhith fhathast san aon tog­al­ach leis an tasglann ’s na goir­easan gu lèir. Tha sin cudromach a thaobh na Gàidhlig, gu bheil àite ann far am faod thu Gàidhlig a bhruidhinn ’s a chluinntinn. Se seòrsa de choimhearsnachd a th’ ann ann an dòigh, mar tha iad an-dràsta. Sin a’ phuing nach robh sinn a’ smaoineachadh gun robh am prionnsapal a’ tuigsinn gu buileach. B’ àbhaist dha bhith ag obair ann an oilthigh ann an Texas a bha uabhasach fhèin mòr. Tha esan den bheachd gur e aon àite a th’ ann an Ceàrnag Sheòrais, ’s nach eil e gu mòran diofar ma tha agad ri coiseachd dhà no thrì mionaidean. Ach tha sinne dhen bheachd gun dèan­adh sin diofar mòr. Tha sinn fhathast a’ feuchainn ri sin a dhèanamh soilleir dha.”

Thuirt neach labhairt bho Oilthigh Dhùn Èideann: “Mar a dhearbh am Prionnsapal do luchd obrach agus oileanaich air 27 Gearran, tha an t-oilthigh ag amas air airgead a thogail gus ionad tasglainn ùr a chruthachadh a bheir barrachd cothruim do dhaoine, gu fiosaigeach agus gu didseatach, air tasglann Sgoil Eòlais na h-Alba. Gus an togar an t-ionad ùr sin, bidh na cruinn­eachaidhean prìseil cultarach seo air an suidheachadh, còmh­la ri luchd obrach an tasglainn, aig 29 Ceàrnag Sheòrais, agus thèid an gleidheadh a rèir nan inbhean profeiseanta as ùire. Bidh làn chothrom fhathast aig oileanaich, luchd rannsachaidh agus am mòrshluagh air an tasglann, agus cha tèid gin a stuthan a dh’fheumar air son teagasg no rannsachadh a ghluasad.”

Chan eil guth ge-tà air luchd teagaisg no luchd rannsachaidh san ionad ùr air a bheil an t-oilthigh ag amas. Thuirt Mhàiri Britton: “Tha sinn fhathast a’ dol a dh’fheuchainn ri sealltainn dha gum bu chòir a h-uile duine agus goireas fuireach far a bheil iad. Ach ma tha iad air son ionad ùr spaideil a chruthachadh dhuinn air son an leabharlann agus an tasglann bhiodh sin glè mhath. Bhiodh sinne air son gum biodh an luchd obrach san togalach ùr cuideachd. Se gur e sin as rud as fheàrr, nam biodh iad air son ionad ùr a thoirt dhuinn le àite ann air son nan goireasan agus an luchd teagaisg.”

Hide Ad

Tha mar tha Cathair na Ceiltis air a bhith bàn bho 2009 cuid­eachd a’ cur dragh air oileanaich, oir am measg iomadh rud eile tha e a’ ciallachadh nach eil guth aig an Roinn aig ìre àrd am measg luchd stiùiridh an oil­thigh. A rèir an oilthigh thèid agallamhan a chumail air son na dreuchd air an ath mhìos. Tha oileanaich an dòchas gum bi iad air soillearachadh fhaighinn air ceist an luchd teagaisg cuideachd an uair sin.